«تبریز، پایتخت جهانی فرش»، فرصتی طلایی که نباید از آن غافل شد

به گزارش نصر،  هرسال چند شهر در دنیا به‌عنوان پایتخت یک محصول از صنایع دستی انتخاب می‌شوند، شهر تبریز هم سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای نامزدی به‌عنوان پایتخت جهانی فرش پیشنهاد شد. تا اینکه اواخر سال گذشته این شهر از سوی سازمان جهانی صنایع دستی به‌عنوان پایتخت جهانی فرش معرفی شد. به گفته «غدا حجاوی»، رئیس آسیا واقیانوسیه اتحادیه جهانی صنایع ‌دستی دلیل کاندیداتوری تبریز به‌عنوان پایتخت جهانی فرش، سبک خاص در بافت و طرح و رنگ فرش‌های تبریز بوده که این نوع فرش باید درسطح جهانی معرفی می‌شد. نماینده اتحادیه جهانی صنایع دستی و رئیس آسیا و اقیانوسیه این اتحادیه گفته «در مدت زمانی که در تبریزبودیم و بازدیدهایی که از کارگاه‌های فرش و موزه فرش و بازار فرش این شهر داشتیم، دیدگاه مثبتی نسبت به هنر فرش در تبریز پیدا کردیم و امیدواریم با انتخاب این شهر به‌عنوان شهر جهانی فرش شاهد رونق هرچه بیشتر این هنر ارزنده باشیم.»

فرش دستباف، هویت، تاریخ و فرهنگ کشور ماست
«اسماعیل چمنی»، عضو هیأت نمایندگان اتاق تبریز در گفت‌و‌گویی تصریح کرد: وقتی تبریز به‌عنوان مرکز جهانی فرش دستباف انتخاب شده باید با همدلی و همزبانی از این برند پاسداری کنیم، فرش دستباف هویت، تاریخ و فرهنگ کشور ماست و باید در این خصوص از داشته‌های فرهنگی خود حمایت کنیم. فرش دستباف در ایران قدمت ۳ هزار ساله دارد. تنوع نقش و رنگ، اندازه‌های مختلف و رج شمارهای متفاوت که زیبایی‌های خاصی را به فرش تبریز می‌دهد از دلایل اصلی انتخاب این شهر به‌عنوان «پایتخت جهانی فرش» است. وی با اشاره به اینکه فرش‌های دستباف ایران اغلب فرش‌های تبریز است که به فرش «ترکی باف» نیز معروف هستند، یادآور شد: فرش تبریز در نوع بافت بسیار متفاوت، بی‌بدیل و بی‌نظیراز نظر مواد اولیه است. فرش دستباف آذربایجان شرقی از برندهای ملی ایران محسوب می‌شود و در ۵ قاره هم شناخته شده است. چمنی که عضو شورای اسلامی شهر تبریز نیز است، افزود: بعد از معرفی تبریز به‌عنوان «پایتخت جهانی فرش»، درتهران هم نمایشگاه دائمی فرش را برپا کردیم و خوشبختانه مورد استقبال و بازدید توریست‌ها و گردشگران قرار گرفته است.

بحث بیمه قالیباف‌ها هنوز حل نشده
رئیس کمیسیون صنایع دستی، فرش، گردشگری و خدمات اتاق تبریز با بیان این نکته که موضوع بیمه قالیباف‌ها هنوز حل نشده وحتی در برخی موارد دیده شده که بیمه این افراد از سوی سازمان تأمین اجتماعی به طور کامل قطع شده، ادامه داد: در ۲ سال گذشته پذیرش جدید برای بیمه نداشتیم. وی معتقد است، فردی که به‌عنوان بازرس به کارگاه‌های قالیبافی یا منازلی که در آنها فرشبافی انجام می‌شود، سرکشی می‌کند باید حتماً حکم داشته باشد تا بتواند داخل منزل شود. درصورت داشتن حکم، اگر قالی بر دار و بافنده نیز مشغول بافت آن باشد بیمه آن فرد پرداخت می‌شود، درغیر این صورت بیمه وی قطع خواهد شد. برخی از بازرس‌ها هم تنها به پرسش‌های میدانی از اهالی محل اکتفا می‌کنند و براساس گفته‌های اهالی محل تصمیم‌گیری می‌کنند که کار چندان درستی نیست، زیرا ممکن است شناختی از فرد قالیباف نداشته باشند و اطلاعات درستی هم ندهند. از سوی دیگر مسأله سخت و زیان آور بودن این حرفه باید تعیین تکلیف شود وما موظفیم این مسائل را به گوش مسئولان مربوطه برسانیم.
انتقاد از موازی کاری برخی از متولیان امر فرش
عضو هیأت نمایندگان اتاق تبریز از موازی‌کاری برخی از متولیان امر فرش انتقاد کرد وگفت: ناهماهنگی‌های موجود بین متولیان فرش دستباف، حل مسائل این حوزه را با مشکل مواجه می‌کند. باید متولیان اصلی فرش مشخص شده و از آنها حمایت‌های لازم به عمل آید تا بتوانند با پشتگرمی مضاعف در خدمت این هنر صنعتی باشند.
چمنی با ذکر این نکته که فعالان این حوزه خود باید تصمیم گیرنده اصلی باشند، افزود: نمی‌شود که متولیان واقعی در حاشیه باشند و افرادی که کارشناس و متولی نیستند در گود، میدان‌داری کنند. وی با تأکید براین نکته که فعالان فرش می‌دانند که صادرکننده، بافنده و رنگرز و رئیس فروش واقعی کیست، افزود: اگر می‌خواهیم مصداق واقعی سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال‌زایی را مشخص کنیم می‌توانیم از فرش ایران نام ببریم، چرا که ملزومات تهیه آن صد درصد در کشورمان قابل تولید است و با حداقل منابع می‌توان کالایی تولید کرد که در سراسر جهان خواهان دارد. عضوهیأت نمایندگان اتاق تبریز گفت: موازی کاری متولیان امر باعث شده که به جای پشتیبانی و حمایت از قالیبافان سنگ‌اندازی‌های مختلفی مقابل فعالان این بخش شود و هر روز عده بیشتری از این بخش خارج شوند و به کارهای دیگر بپردازند. حداقل ۳۵درصد قالیبافان کشور از آذربایجان شرقی هستند و این در حالی است که فقط ۱۰ درصد کل بیمه‌شدگان این حوزه از این استان هستند.

ضرورت عملیاتی شدن کمیته فرش
چمنی با یادآوری این مسأله که کمیته فرش درآذربایجان شرقی به دبیری سازمان صنعت، معدن و تجارت باید عملیاتی شود، ادامه داد: سیاست فعلی متولیان قانونی فرش باید این باشد که به هر بهانه‌ای از تولید‌کننده فرش حمایت عینی و ملموس کنند، چرا که تولید، پایه فروش و صادرات است و تنها با حمایت از این قشر تداوم تولید این هنر مهیا خواهد شد و به جای اینکه با بهانه‌های گوناگون بخشی از بیمه شدگان را از فهرست بیمه خارج کنیم با بیمه کردن بافندگان واقعی امکان حیات دوباره فرش دستباف را برای سال‌های متمادی مهیا سازیم. رئیس اتحادیه بافندگان فرش کشور تشکیل نشدن کمیته فرش استان را عدول از قانون دانست و گفت: این کمیته باید هر ماه نسبت به نیاز فرش تشکیل جلسه دهد. سازمان صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان یک شخصیت حقوقی موظف است که به این وظیفه قانونی خود عمل کرده و سایر متولیان این هنر صنعت را ساماندهی ومدیریت کند تا با یک مدیریت واحد بتوانیم مشکلات پیش روی تولید و صادرات فرش را حل کرده و بازارهای جهانی از دست داده را دوباره احیا کنیم و سهم ایران را در مرحله اول به سقف سابق و در مراحل بعدی سهم بیشتری را نسبت به گذشته در اختیار بگیریم. چمنی که رئیس کمیسیون صنایع دستی، فرش، گردشگری و خدمات اتاق تبریز نیز هست هدف از ایجاد این کمیسیون در اتاق را استفاده از ظرفیت‌های اتاق برای حل مسائل و مشکلات این حوزه خواند و تصریح کرد: با اجماع فکری متولیان فرش می‌توانیم بسیاری از مشکلات ومسائل پیش رو را حل کنیم و در صورتی که قوانین مشکل داشته باشند باید در مجلس شورای اسلامی برای اصلاح آنها از طریق نمایندگان منتخب مردم اقدام‌های لازم انجام شود. وی بحث آموزش را یکی از نیازهای جدی این امر خواند و خاطرنشان کرد: باید دربحث تجارت فرش با تجارت الکترونیک بیشتر آشنا شویم و با شناخت از سلایق مختلف مشتریان برای بازارهای هدف متفاوت، تولیدات مورد نظر مشتری را ارائه دهیم.
اتفاق چشمگیری در بهتر شدن وضعیت بازار فرش تبریز نیفتاده است
رئیس اتحادیه فرش دستباف تبریز با اشاره به اینکه تاکنون اتفاق چشمگیری در بهتر شدن وضعیت بازار فرش تبریز نیفتاده، اظهار داشت: این درحالی است که مرکز ملی فرش ایران باید در این زمینه کارهایی انجام می‌داد. از طرفی دیگر تاکنون صادرات فرش تا حدی که قابل توجه باشد نداشته‌ایم. اکنون بیشتر صادرات فرش ما صادرات داخلی است، زیرا مصرف داخلی ما به نسبت سال‌های گذشته بیشتر شده در صورتی که قبلاً صادرات فرش ما در بازارهای خارجی بیشتر بود. وی با اشاره به نامگذاری امسال از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان سال «اقتصاد مقاومتی؛ تولید واشتغال» عنوان کرد: متأسفانه شاهد کمبود شغل درکشورهستیم. امیدواریم درسال جدید با این شعار و از سوی دیگر انتخاب تبریز به‌عنوان«پایتخت جهانی فرش» شاهد رشد و پیشرفت کاری و ایجاد اشتغال بیشتر، حداقل در صنعت فرش کشور بخصوص فرش تبریز در آذربایجان شرقی باشیم.

گزارش از  پریسا سادات عظیمی