کتاب، اعتیادی دلپذیر برای همه فصول/ ثبت‌نام ۲۶ کتاب‌فروشی از استان در طرح تابستانه

 پیش از طرح‌هایی مانند طرح تابستانه کتاب، وزارت ارشاد برای حمایت از کتاب فروشی ها برنامه ای نداشت و به دنبال آن خبر تعطیلی کتاب فروشی ها یکی یکی به گوش می رسید؛ اما با طرح هایی مانند تابستانه و عیدانه آمار خرید کتاب هم روند رو به رشدی پیدا کرد؛ البته چنین طرح هایی معایبی هم دارد؛ از جمله باعث اعتیاد مخاطبان کتاب در طول سال به حمایت مالی برای خرید کتاب می شود و در نهایت به همین دلیل آمار فروش کتابفروشی‌ها پایین می‌آید؛ با این حال نمی توان منکر بازدهی این طرح ها برای کتابفروشی‌ها و مخاطب شد.

طرح تابستانه کتاب با شعار «کتاب، هم نشین دل نشین » از ٢٥ تیرماه تا سوم مردادماه هم زمان با سراسر کشور در تبریز و چند شهر دیگر آذربایجان‌شرقی هم برگزار می شود. امسال طبق اعلام سامانه زرح تابستانه کتاب، استان ما با ثبت نام تنها ۲۶ کتاب فروشی، سهم ناچیزی از این طرح دارد. در این‌میان، استان تهران با ثبت نام ۹۷ کتابفروشی، اصفهان با ۸۰ کتابفروشی و خراسان رضوی با ۶۶ کتابفروشی بیشترین مشارکت را در این طرح داشته‌اند.

محمدپور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی در این رابطه می گفت: این طرح به منظور تشویق عموم به کتابخوانی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب اجرا می شود. در این طرح، هر فرد می تواند با مراجعه به کتاب فروشی های ثبت شده در طرح تا سقف ١٢٠ هزار تومان، کتاب خریداری کند.

در طرح تابستانه کتاب، کتاب های تالیفی با ٢٥ درصد و کتاب های ترجمه با ١٥ درصد تخفیف به فروش می رسد و تا امروز، آذربایجان‌شرقی با ثبت ۲۶ کتاب فروشی، در اواسط جدول کشوری است.
از ۱۰ دوره ای که این طرح ها برگزار شده است،حدود ۸۰۰ کتاب فروشی مشارکت داشتند. کسانی که از این طرح ها استفاده کردند ۱۶۰۰ نفر بودند. تعداد چهار میلیون و ۱۸۴ هزار و ۹۲۷ کتاب فروش رفته و حدود ۸۷ میلیارد تومان گردش مالی وجود داشته که از این میزان فقط ۱۶ میلیارد یارانه داده شده است. زمان بازپرداخت پول کتاب فروشی ها امسال حدا کثر شش ماه تعیین شده است، امابه گفته مدیرخانه کتاب، به طورمعمول حداقل تا چهار ماه این پرداخت ها انجام می شود.

معایب و مزایای طرح تابستانه طرح تابستانه کتاب به عنوان یکی از طرح های عرصه فرهنگی با سرمایه گذاری از سوی دولت تاکنون چندین دوره خود را طی کرده که در هرگام و هرسال برگزاری، پخته تر شدن طرح به گفته کارشناسان مشهود است؛ اما برای بهترشدن گام هایی نیز در پیش دارد. بزرگ ترین امتیاز این طرح نسبت به طرح‌های گذشته، تخصیص بودجه به صورت مستقیم به مصرف کننده است که به دلیل از بین رفتن واسطه ها این طرح از مسیر خودش منحرف نمی شود تا آلوده به حواشی شود.

البته باید اعتراف کرد که این طرح همواره احتیاج به اصلاحات و بازبینی دارد و نواقص آن را می توان در دو بخش «سازمانی و اجرایی » و «روانی» برشمرد. درحوزه های نرم افزاری و سخت افزاری، این طرح با مشکلات عمده ای روبه روست که برای مثال می توان به نبود تبلیغات گسترده و یکپارچه اشاره کرد. باید تمامی مخاطبان کتاب بتوانند با اطلاع رسانی صحیح از این رویداد باخبر باشند. از معایب این طرح نیز می توان به این موضو ع اشاره کرد که پشتوانه های سرمایه ای این طرح کافی نیست.

کتاب فروشی ها پس از پایان این طرح باید برای مطالبات مالی این طرح رایزنی و گفت وگوها را تازه شروع کنند؛ درحالی که بیشتر آنها انتظار دارند پس از گذشت یک هفته هزینه ها وارد حساب کتاب فروشی شود. همین تعلل در پرداخت باعث بی رغبتی کتاب فروشی ها به این طرح است و از نظر ذهنی و روانی آنها تمایلی به حضور در این رویداد ندارند. این طرح یک سوءتفاهم برای مدیران دولتی نیز به وجود می آورد که احساس می کنند با این طرح می توانند فقر کتاب خوانی در جامعه را حل و جای خالی کتاب در سبد فرهنگی خانواده ها را پر کنند؛ درحالی که این حرکت های مقطعی و کوتاه مدت نمی تواند درمان مشکلات حوزه کتاب باشد.

برای انجام یک کار ریشه ای، احتیاج به هماهنگی دستگاه های مختلف و نهادهای مرتبط با یکدیگر است و باید اقدامات اساسی انجام شود. صنعت نشر بسیار دیربازده است و اهالی این حوزه به سختی می توانند از این صنعت بهره ببرند و در این حوزه شاهد هستیم که مولف برای تثبیت خود باید سال ها مطالعه کند و تلاش مستمر داشته باشد تا بتواند کتاب خود را به چاپ های متعدد برساند و از طرف دیگر یک خریدار کتاب آن قدر با وسواس کتاب خود را انتخاب می کند که گاهی برای خرید یک کتاب چندهزار تومانی روزها در خصوص مترجم های مختلف یک کتاب تحقیق می کند تا آن را بخرد.

سال گذشته درطرح تابستانه تقریبا ۶۰ هزارکتاب به فروش رسید طرح «تابستانه کتاب »۹۷ درسال گذشته با شعار (دانش گستری با حمایت از تالیف ایرانی) با مشارکت ۷۱۵ کتاب فروشی از ۳۱ استان کشور از ۳۰ مردادماه تا پنج شهریور در تهران و تا هشت شهریور در سایر شهرها ازجمله تبریز برگزار شد. در این طرح ۲۵۸ هزار و ۷۸ ۲ نسخه کتاب در سراسر کشور به فروش رسید.
آفتاب/ خیابان شریعتی – جنب بانک ملی
اختر/ اول خیابان طالقانی
ارک/ اول خیابان طالقانی – روبروی مصلی
انتشارات اوستا/ ولیعصر – فلکه شریعتی – جنب داروخانه آفتاب
انتشارات شایسته/ خیابان امام – روبروی مصلی – پلاک ۹۱
انتشارات فروزش/ خ امام نرسیده به چهارراه ابرسان نبش کوی بزرگمهر
بانک کتاب تبریز/ خیابان امام نرسیده به چهارراه آبرسان روبروی بزرگمهر بانک کتاب
تحریر و کتاب زعفرانیه/ زعفرانیه فلکه مسجد
حامد/  خیابان ارک جدید نرسیده به تقاطع مقصودیه روبروی ساختمان درمانگر
خانه کتاب/ ولی عصر، خیابان کریم خان، روبروی خانه های سازمانی آذرآب
دهخدا/ خیابان طالقانی – بالاتر از تقاطع ارک جدید
ری را/ مراغه خیابان خواجه نصیر، جنب فرمانداری، پلاک ۲۱۷
سایه/ فلکه دانشگاه برج بلور طبقه همکف حیاط پلاک ۳
شعاع شمس/ بناب، خیابان امام – روبروی اداره ورزش و جوانان – انتشارات شعاع شمس
شهر کتاب تبریز/ خیابان امام خمینی – نرسیده به ابرسان – جنب مدرسه خیابانی – اول ۱۳ آبان – پ ۳
طنین دانش (ناشر تخصصی علوم ورزشی)/ چهارراه شهید بهشتی – ابتدای خیابان حافظ – برج ابریشم – طبقه همکف حیاط مترو – واحد ۱۵
علامه/ خیابان امام – فلکه دانشگاه – ابتدای خیابان دانشگاه
نشر گنجینه دانش/ خیابان طالقانی مابین خیابان ارک و ۱۷شهریور پلاک ۱۴۷
هاشمی سودمند/ خیابان امام – فلکه دانشگاه – پاساژ نسیم – طبقه همکف – پلاک ۱۵
والفجر / مراغه خ اوحدی جنوبی کتاب فروشی والفجر
کتاب شهر مراغه/ خواجه نصیر شمالی – ساختمان بوعلی کتاب شهر مراغه
کتاب فیروزه/ چهارراه آبرسان جنب پاساژ ونک
کتاب‌شهر / چهارراه منصور، مجتمع تجاری اطلس، طبقه زیرزمین، پلاک دو
کتابخانه تخصصی آیین/ تبریز- فلکه دانشگاه – پاساژ نسیم
کتابسرای دریا/ خیابان امام خمینی – جنب کوچه ارک – روبروی خیابان فردوسی
کتابسرای مولی/ خیابان شریعتی شمالی – نرسیده به سینما ۲۹ بهمن

اناج/

گزارش از: حامد خسروشاهی