خیابان های تبریز در چنگال هیولای ترافیک !

برای بسیاری از مردم خیلی پیش آمده است که برای فرار از گره های ترافیکی مسیرهای خودرا طولانی کرده و با تحمل سوخت و استهلاک مضاعف خودرو  به کوچه پس کوچه ها و بیراهه ها  برای رسیدن به مقصد روی آورند .
اگر به این مشکلات ، آلودگی هوای تنفسی مردمان را که در اثر پِرت سوخت انبوهی از خودروهایی که بدون ثمر وارد فضای زیست می شود اضافه کنیم ، شاید میزان خسارت های مادی ( افزایش سوخت )  و معنوی ( تلف شدن وقت )  و حیاتی ( آلودگی زیست محیطی ) بهتر قابل لمس شود .
اگر چه اغلب شهروندان کلان شهرها در زندگی روز مره ی خود گرفتاری های متعدد ناشی از ترافیک را تجربه می کنند و این معضل یکی از دغدغه های مدیریت کلان شهر تبریزهم محسوب می شود معذالک احساس می شود این دغدغه هاو آثار سوء مترتب از آن موجب نشده است که  عملکرد مسوولانه و پیشگیرانه در قبال این مسئله اتخاذ شود بطوریکه در احداث برخی از پروژه ها به تبعات ترافیکی توجه چندانی نمی گردد !
اگر بخواهیم قصور مدیریت شهری را در نادیده گرفتن پارکینگ  خصوصاً در برخی پروژه ها و مجتمع های تجاری و خدماتی به طور مثال در خیابان اصلی امام  تبریز که نقش زیادی در ترافیک بازی می کند  مورد بررسی قراردهیم  مشخص خواهد شد که ده ها مرکز تجاری و پاساژ درحد فاصل چهارراه آبرسانی تا میدان جهاد علیرغم برخورداری از هزاران واحد ، فاقد پارکینگ می باشند و معلوم است شهرداری یا عوامل آن در ا ثر تعامل با مالکان  و  حداکثر در قبال دریافت جریمه کسر پارکینگ مجوز احداث آنها را به بهای معضلاتی که تحمیل شهر و شهروندان  می شود صادر کرده است !
علاوه بر این احداث مجتمع های عظیم فرا شهری مانند لاله پارک و هتل پنج ستاره کایا در مجاور اتوبان پاسداران  که موجب ایجاد ترافیک سنگین خصوصاً در ایام تعطیل در مسیراین بزرگراه می گردد و هم چنین احداث مجتمع های مشابهی در اطراف میدان جهاد  از جمله  « ستاره باران » ، نشان از عدم دور اندیشی و یا احساس مسوولیت مدیریت شهری در قبال بزرگترین معضل شهری می باشد !
جالب است بدانیم که به رغم مشکلات تحمل ناپذیر احداث پروژه های ترافیک ساز ، متاسفانه پروانه ساخت ده ها مجتمع بزرگ بلند مرتبه و عظیم تجاری و خدماتی در چهار گوشه ی میدان شهید فهمیده  ،هشت  بهشت در نزدیکی میدان جهاد ، مجتمع بزرگ ۳۸ طبقه ی آیسان در مرکز پر ترافیک شهر و ده ها پروژه دیگر که عملیات ساختمانی آن ها در حال انجام است صادر شده است و قطعاً بار سنگین معضلات ترافیکی را به وضعیت فعلی خواهند افزود !
بدیهی است دل بستن صرف  به احداث مترو برای رهایی از ترافیک وحشتناکی که آینده شهر را تهدید می کند بسی ساده اندیشی است چراکه خطوط مترو  نهایتاً پس از تکمیل به چهار محور محدود خواهد شد و بسیاری از مناطق پر جمعیت شهر حداقل تا دستیابی به ایستگاه های آن فواصل نسبتاً طولانی خواهند داشت و هم چنین شعاع مناطق تجاری و خدماتی و مسکونی ایستگاه های مترو خود مستلزم استفاده از وسایل نقلیه می باشد . و دقیقاً همانگونه که پروژه مترو تهران  نتوانسته است از راهبندان های ترافیکی به صورت محسوس بکاهد ، این اتفاق باوجود مزایای استفاده از مترو در تبریز نیز نخواهد توانست  معضل ترافیکی را ریشه کن کند .
اگرچه در سال های اخیر اقدامات چشمگیری بامسیر گشایی ها و  احداث تقاطع های غیر هم سطح در جهت روان سازی ترافیکی کلان شهر تبریز انجام گرفته است و البته احداث چند تقاطع غیر هم سطح در نقاط بحرانی ، پرتردد و هم چنین پر خطر چون تقاطع های خیام و گلشهر بلوار شاهگلی به مثابه یک مسیر پر ازدحام مناطق مسکونی و پارک تاریخی شهر ، تقاطع طالقانی در مسیر کمربندی میانی ،  تقاطع شهرک امام و کوی شهید بهشتی و نیز سه راه قراملک  در جاده ی ترانزیت ، سه راه ارتش  و چهارراه حافظ  در بلوار آزادی  و سه راهی میرداماد و بلوار دکتر حسابی  ضروری تر و اولویت دارتر از برخی تقاطع های ساخته شده هستند که انتظار می رود شهرداری در فصل کاری جدید نسبت به اجرای  آنها در یکسال مانده تا « تبریز ۲۰۱۸ » اقدام کند .

با این حال نباید فراموش کرد که  مدیریت های توسعه یافته با برنامه ریزی های تخصصی و مهندسی مبادرت به خنثی سازی مشکلات فرارو با شناخت سر شاخه های آن می کنند و  از این رو اگر مهاجرت های لجام گسیخته و بی رویه را یک خطر  برای افزایش معضلات اجتماعی شهرهای بزرگ تلقی کنیم باید به عنوان یک راه حل نخست  نسبت به ایجاد سرمایه گذاری های رفاهی و خدماتی و اشتغال زا در شهرهای پیرامونی  اقدام شود تا ضمن عمران و آبادانی شهرهای محروم و  بهره مندی از درآمدهای پایدار آن ، از مهاجرت های غیر ضروری به مرکز که مولد بسیاری از ناهنجاری هاست  جلوگیری شود و بعد آن با ایجاد امکانات یکسان منطقه ای در شهر ازمیزان  سفرهای درون شهری کاست  .
اگرچه اعتقاد نگارنده این است که راهکار رهایی از مشکلات عدیده ی اجتماعی اصلاح نگرش ها و سیاست ها و  سپردن اموربه افراد متخصص و کار بلد می باشد و لیکن بعید به نظر می رسد خروج مدیریت ها از دایره ی بازیگران دو جناح سیاسی خارج شود و ناگزیر باید تا حصول چاره ی مطلوب  به آزمون و خطاهای مدیریت های موجود متحمل شد !
ابوالفضل وصالی