خط آهن «آستارا-آستارا» مهمترین طرح میان آذربایجان و ایران خواهد بود/ منتظر لغو ویزای آذربایجان برای ایرانی‌ها هستیم

سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در مصاحبه‌‌‌ای تفصیلی جزئیاتی از برنامه‌‌های پیش رو جهت گسترش روابط و مناسبات بین ایران و جمهوری آذربایجان را بیان داشته و نیز از چشم اندازهای همکاری در آینده‌‌ای نزدیک خبر داده است.

متن این مصاحبه به شرح زیر است: 

آپا: شما به تازگی به عنوان سفیر در جمهوری آذربایجان منصوب شدید. الویتهای شما در مناسبات میان ایران و آذربایجان چیست؟

آقای محسن پاک آئین سفیر قبلی در بهبود مناسبات میان ایران و آذربایجان خیلی خوب کار کرده است. در حال حاضر برای تنظیم مناسبات میان دو کشور و نیز طرحهای آینده چند توافق وجود دارد. چند توافقنامه نیز در آخرین دیدار روسای جمهور دو کشور به امضا رسیده است. وظیفه من به عنوان یک سفیر آن است که توافقات صورت گرفته میان دو کشور را از حالت نوشتاری خارج نموده و در راستای تحقق عملی آنها تلاش نمایم.

یکی از این طرح‌ها خطوط راه آهن «آستارا-آستارا» می‌‌باشد. فکر می‌‌کنم که این طرح نه تنها برای امروز و حتی برای ده‌ها سال آینده مهمترین طرح میان آذربایجان و ایران خواهد بود. این گذرگاه کریدور جدیدی استکه شمال و جنوب را به یکدیگر متصل خواهد نمود. با اجرایی شدن این طرح، درآمدهای حاصل از آن نیز افزایش خواهد یافت. بارها و محصولات مختلف از طریق این مسیر در کوتاه ترین زمان حمل خواهد شد. به همین خاطر، اجرایی شدن آن بزرگترین وظیفه من به شمار می آید.

یک طرح دیگر راه آهن «آستارا به رشت» می باشد و هدف آن است که این مسیر به یک مسیر راه آهن عمومی تبدیل شود.

طرح سوم مربوط به ساخت کارخانه داروسازی می باشد. روسای جمهور ایران و آذربایجان در آخرین دیدار خود در خصوص ساخت یک کارخانه داروسازی مشترک در ناحیه «پیراللهی» باکو به توافق رسیده‌‌اند که نیازهای دارویی مردم آذربایجان را برطرف خواهد نمود.

طرح چهارم مربوط به ساخت کارخانه خودروسازی می‌‌باشد. هم اکنون در شهر «نفتچالا» کار مربوط به تاسیس کارخانه مشترک خودروسازی میان ایران و آذربایجان در حال انجام است. بر اساس توافق صورت گرفته، آذربایجان ساختمان کارخانه را تاسیس نموده و ایران نیز به تولید خودرو خواهد پرداخت.

طرح دیگر مربوط به ساخت یک بیمارستان است. آقای جبارزاده استاندار تبریز چند بار به اینجا سفر نموده و در این خصوص با مقامات آذربایجان مذاکره نموده است. روسای جمهور دو کشور نیز در همین خصوص به توافق رسیده ‌‌ند. بر اساس توافق صورت گرفته، پزشکان تبریز به آذربایجان آمده و به مردم جمهوری آذربایجان خدمت خواهند نمود. پس از تحقق این طرح، مردم آذربایجان برای مداوا به شهرهای اردبیل، اصفهان و تبریز نمی روند بلکه در همینجا مداوا خواهند شد. کارهای مربوط به این پروژه نیز در حال انجام است.

آپا: به نظر شما مناسبات سیاسی میان دو کشور در چه سطحی قرار دارد؟

فکر می‌‌کنم که در زمینه مسایل سیاسی میان دو کشور هیچ مشکلی وجود ندارد اما باید تمام تلاش خود را برای حفظ این مناسبات بنماییم. در داخل و خارج دو کشور هستند کسانی که خواهان روابط خوب میان دو کشور نیستند. مسئله اصلی آن است که مواضع و دیدگاههای یکدیگر را در نظر بگیریم. ایران، آذربایجان را همسایه نزدیک و برادر خود می داند. برای توسعه این مناسبات نیز هرچه قادر باشد، انجام می دهد. آذربایجان نیز در همین فکر است. حفظ این مناسبات وظیفه من، همکاران من در سفارت ایران و نیز سفارت آذربایجان در تهران می باشد.

روابط فرهنگی ما نیز در سطح عالی قرار دارد و در صدد تعمیق این مناسبات نیز هستیم. توسعه مناسبات رسانه ای نیز یکی دیگر از اهداف ما می باشد و در زمینه توسعه مناسبات در زمینه فیلم، موسیقی و سایر زمینه ها، پتانسیل بسیاری زیادی وجود دارد. هر دو کشور بخشی از فرهنگ و تمدن شرق هستند و توسعه مناسبات برای هر دو کشور مفید خواهد شد.

طبعا قادر هستیم که مناسبات را به صورت مداوم توسعه بدهیم. مطالبات به صورت دائمی گسترش پیدا می کند. مناسبات فعلی میان ایران و آذربایجان در سطح خوبی قرار دارد اما می توان آنرا بسیار ارتقاء داد.

آپا: عملیات ساخت راه آهن «آستارا ـ آستارا» و راه آهن «رشت ـ آستارا» در چه مرحله‌‌ای است؟

برنامه ریزی شده است که راه آهن «آستارا ـ آستارا» تا اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی به پایان رسانده شود و  ممکن است کمی دیر یا زود شود. ساخت راه آهن «آستارا ـ رشت» نیز می تواند تاحدودی زمان بر باشد. اولاً، طول این خط ۱۶۰ ـ ۱۷۰ کیلومتر است. برای ساخت آن نیاز به زمان است. دوماً، خط این راه آهن در برخی جاها از مسیر خانه و زمین‌های کشاورزی مردم  می گذرد. و برای انجام مذاکره با آنها نیاز به زمان است که نارضایتی به وجود نیاید.

آپا: قالب همکاری‌های سه جانبه ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه تشکیل شده است. برگزاری نشست آتی در این قالب (در سطح وزیران و یا روسای جمهور) برای کی در نظر گرفته شده است. و حمل و نقل کالا از طریق کریدور ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه چه زمانی تحقق خواهد یافت؟ و در چه مرحله ای قرار دارد؟

قرار است اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان در ۲۷ ـ ۲۸ نوامبر برگزار شود. ممکن است در این اجلاس برگزاری دیدار وزیران امور خارجه برای انجام مقدمات دیدار روسای جمهور نیز مورد مذاکره قرار گیرد. به هر صورت برگزاری دیدار پس از عید نوروز در ایران قطعی شده است. تاریخ و زمان آن نیز تابع تشریفات خود است و بعداً اطلاع رسانی خواهد شد.

آپا: همکاری سه جانبه ترکیه، ایران و جمهوری آذربایجان یکی دیگر از قالب های همکاری‌های سه جانبه در منطقه است.  ولی، مدت طولانی است که دیدارها در چارچوب این قالب برگزار نمی‌‌شود. آیا در آینده نزدیک دیداری در این قالب پیش بینی می‌‌شود؟ آیا این قالب اهمیت خود را از دست داده است؟

این نشست برگزار خواهد شد. طبعاً اگر دیدارها بصورت منظم برگزار شود، نتایج آن نیز خوب خواهد شد. در این رابطه مذاکراتی صورت گرفته است. هدف ما برگزاری مجدد این دیدارها است اما فعلا خبری در این مورد وجود ندارد.

آپا: گاهی ضرورت حضور ایران به عنوان کشور منطقه ای در مذاکرات حل مناقشه قره باغ مطرح می شود. ایران چه کمکی می تواند به حل این مناقشه بکند؟

محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران رییس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان است. وی در جریان مناقشه قره باغ و برای کمک به حل آن ۴۹ بار به ارمنستان، جمهوری آذربایجان و قره باغ کوهستانی رفت و آمد داشته است و در آن زمان، کارهای زیادی صورت گرفت ولی، پس از امضای آتش بس گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا تشکیل و مقرر شد که این گروه مشغول به حل این مناقشه باشد.

ایران عضو گروه مینسک نیست. ولی همواره اعلام می نماید که آماده کمک به حل این مناقشه است. این مناقشه به نفع منطقه نیست. هیچ تردیدی در مورد تاثیر منفی این مناقشه در ثبات منطقه وجود ندارد. ما می خواهیم مرزهایمان مرزهای صلح باشد. ایران آماده است هر کاری که از دستش برمی آید برای مردم آذربایجان انجام دهد و می خواهد که همسایه اش راحت زندگی نماید. ایران آماده است پاسخ مثبتی به هر درخواست جمهوری آذربایجان بدهد.

جمهوری آذربایجان باید این را از ما بخواهد. در آن زمان، در دوره ریاست جمهوری جناب حیدر علی اف رییس جمهور فقید آذربایجان و در اولین سال‌های ریاست جمهوری الهام علی اف برخی تماس هایی صورت گرفت و ایران اقدامات مشخصی انجام داد. ما معتقدیم که کشورهای بیگانه هرگز نمی توانند درد منطقه را به خوبی درک کنند. این کشورها دور از منطقه قرار دارند و از مشکلات منطقه مطلع نیستند. ولی، ما خواهان آن هستیم که گروه مینسک هرچه زودتر به دستاوردهایی برسد و آرزومندیم که آنها این مساله را حل کنند. گفته می شود که در عرض یک سال این مساله حل خواهد شد.

ولی، چند تا “یک سال” ها گذشته است. امنیت منطقه بسیار مهم تر از این حرف ها است و  آرزومندیم که همه کشورهای منطقه با یکدیگر همکاری کنند. آذربایجان برای ما بسیار عزیز است. پیشرفت آذربایجان برای ما بسیار مهم است.

آپا: ایران رژیم ویزا برای شهروندان جمهوری آذربایجان را لغو نموده و انتظار می رود آذربایجان نیز در راستای تسهیل صدور ویزا برای شهروندان ایران اقداماتی انجام دهد.

اقداماتی در راستای تسهیل رژیم ویزا توسط دولت آذربایجان انجام گرفته و همکاری بین دو کشور در این زمینه ادامه دارد و امیدواریم که به زودی رژیم ویزا برای شهروندان جمهوری اسلامی ایران لغو شود. نیازی به صدور ویزا برای شهروندان آذربایجان جهت سفر به ایران وجود ندارد. منتظر هستیم برادران آذربایجانی ما نیز برای اتباع ایران چنین امکانی را ایجاد کنند. روابط اقتصادی و سیاسی ما الگویی برای سایر کشورها است.

روسای جمهور ایران و آذربایجان طی یک دوره کوتاه هفت بار با یکدیگر دیدار نمودند. چنین تجربه ای بین کشورهای دیگر وجود ندارد و یا بسیار نادر است. پروژه های مشترک بین دو کشور نشان می دهد که ایران خواهان توسعه روابط خود با جمهوری آذربایجان است. وظیفه من این است که به توسعه روابط فیمابین کمک کنم. در مورد تحولات منطقه ای مطلع هستید. سوریه، عراق، یمن، بحرین و لیبی در جنگ غرق شدند. ولی، مرزهای آذربایجان و ایران مرزهای ثبات و صلح است و این به مواضع و اراده مسئولان دو کشور بر میگردد . برای مثال شما می بینید که ۹۵ در صد از زیرساخت های سوریه شامل ساختمان ها، جاده ها، پل ها، کارخانه ها، خطوط انرژی و آبی این کشور ویران شده و در وضعیت جبران ناپذیری قرار گرفته است. دولت آذربایجان بیان نموده است که مساله سوریه مربوط به مردم این کشور است و آنها باید خودشان رهبر خود را انتخاب کنند.

ما نمی توانیم در امور کشور دیگر دخالت کنیم. ولی، دیگران در امور داخلی سایر کشورها دخالت می کنند. آمدند و منطقه را به هم ریختند. افغانستان را ویران کردند و رفتند ودر آنحا حتی یک درخت هم نکاشتند ودر آنجا تعداد کودکان بدون سرپرست، زنان بیوه و مادرانی که کودکان شان را از دست دادند، افزایش یافته است. وضعیت در سایر کشورهای منطقه از جمله سوریه، عراق و یمن نیز چنین است. در حال حاضر در لیبی نیز ثبات و آسایش وجود ندارد. زمانی منابع نفت این کشور بسیار غنی بود، ولی، اکنون ببینید مردم این کشور چگونه زندگی می کنند؟ آمریکاییان آمدند و لیبی را به هم ریختند و رفتند.

آپا: آیا تا پایان سال جاری سفر مقام ایرانی به جمهوری آذربایجان و یا برعکس مقام آذربایجانی به ایران برنامه ریزی شده است؟

همان طور که گفتم پس از ۱۱ روز “محمود واعظی” وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به جمهوری آذربایجان سفر و با “شاهین مصطفی اف” وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان دیدار خواهد کرد. سپس وی به نخجوان سفر خواهد کرد و در آنجا از ساخت نیروگاه برقی “اردوباد – مارازاد” نیز بازدید به عمل خواهد آورد. سفر ایشان سه روز ادامه خواهد یافت.