از آموزش هاي شهروندي تا فرهنگ شهروندي

توجه به فرهنگ شهروندي و آموزش آن رويكردي است كه امروزه،با اين سطح از زندگي هاي شهري، نمي توان از آن غافل بود. اين مقوله و نتايج موثر آن در توسعه پايدار شهري، رفاه و پيشرفت هاي فرهنگي و اجتماعي  باعث شده كه كلانشهرها، زمينه ي آموزش و تحقيق آن را به سرعت فراهم آورند.

شهروندي، مجموعه گسترده اي از فعاليت هاي فردي و اجتماعي است كه اگرچه فردي باشند، اما برآيند آن به پيشرفت وضعيت اجتماعي كمك خواهند نمود.
مقوله ي شهروندي زماني تحقق مي يابد كه همه افراد جامعه از كليه حقوق مدني و اجتماعي برخوردار باشند و همچنين به فرصت هاي مورد نظر زندگي دسترسي آسان داشته باشند.ضمن اينكه شهروندان به عنوان اعضاي يك جامعه در حوزه هاي مختلف مشاركت دارند و در برابر حقوقي كه دارند، مسئوليت هايي را نيز در راستاي اداره ي بهتر جامعه و ايجاد نظم برعهده مي گيرند و شناخت اين حقوق و تكاليف نقش موثري در ارتقاي فرهنگ شهروندي و ايجاد جامعه اي بر اساس نظم و عدالت دارد.
بر اين اساس ، آموزش هاي شهروندي، همانا نهادينه سازي نظامي از حق ها و تكليف هاي متناسب با تربيت شهرونداني  مبتني بر كرامت و ارزش والاي انساني مي باشد.بين آموزش هاي شهروندي با ميزان پايبندي به فرهنگ شهروندي رابطه ي مستقيمي وجود دارد و همواره آموزش آموزه هاي شهروندي نقش موثري در پايبندي مردم به فرهنگ شهروندي داشته است.
آموزش هاي شهروندي از مهم ترين پايه هاي دستيابي به الگوهاي رفتاري صحيح در اصول شهروندي و مهمترين زيرساخت دستيابي به فرهنگ شهروندي است .شهرهاسيستمي متشكل از شهروندان، فضاهاي شهري و مديران شهري است كه توسعه آن منوط به رشد و ارتقاي توامان همه اجزاي آن است و از آنجا كه در جوامع شهري، بينش ها، ارزش ها و روش هاي زندگي بر مفهوم توسعه پايدار سايه انداخته است، برنامه ريزان شهري نيازمند نگرشي پويا و پژوهش محور در حوزه ي آموزش هاي شهروندي مي باشند كه بتوانند متناسب با تحولات سريع شهرنشيني در جهت تعالي شهر و شهروندان گام بردارند.
در واقع فرهنگ شهروندي بخشي از فرهنگ فردي و اجتماعي است كه متناسب با مفهوم شهرها و در ضمن شكل گيري، رشد يافته  است.نبايد ازين نكته غافل شد كه آموزش هاي شهروندي همواره بايد در جهت ارتقاي فرهنگ شهروندي گام بردارد و نگاه آينده نگر مديريت شهري ايجاب ميكند كه پس از آغاز آموزش هاي شهروندي، ارزيابي كاملي از روند آموزش و نمود نتايج آن در سطح جامعه شهري به عمل آيد . چنانچه تغييرات اين آموزش ها مطلوب جامعه شهري و داراي استاندارهاي لازم نباشد، تغييرات در شيوه و نوع اين آموزش ها ضروري و اجتناب ناپذير مي نمايد.
با در نظر گرفتن ابعاد گسترده ي اين آموزش ها، ارتقاي سطح آگاهي شهروندان و نهادينه شدن فرهنگ شهروندي، تنها با تعامل سازنده ي مديريت شهري و مديريت آموزشي در سطح جوامع امكان پذيرخواهد بود.

*مشاور شهردار كلانشهر تبريز در امور بانوان